Waar gewerkt wordt, kunnen fouten worden gemaakt. Maar wij zijn, in de ogen van de familie, wel eindverantwoordelijk en daarin hebben zij volledig gelijk. Alleen ligt het in werkelijkheid wel wat genuanceerder. Wij zijn ook afhankelijk van derden. Wij doen het samen en daarbij is een ieders inbreng van essentieel belang.

Zomaar een paar voorbeelden: de overledene is keurig verzorgd en gekleed maar ligt in een uitvaartkist die een beschadiging heeft, de postbode besluit om de rouwkaarten niet in de brievenbus te doen maar gewoon voor de deur op straat achter te laten, een volgauto die niet op tijd bij het woonhuis is of de overledene wordt uitgedragen en de achterklep van de rouwauto gaat niet open. Dan is snel handelen een vereiste. Je kan in ons vak niet wegkomen met de zin “Het is vervelend maar hier kunnen wij niets aan doen.”

Ik stond in de aula en kondigde een spreker aan. Zij zou namens de kleinzoon gaan spreken gevolgd door zorgvuldig door hem uitgekozen foto’s ondersteund door een minstens nog zo’n belangrijk muziekstuk “M'n opa”. Steef en ik luisterden achterin de aula naar zijn speech. Daarna gaf ik het sein dat de muziek en fotopresentatie mochten worden gestart en toen gebeurde het: de verkeerde foto’s waren te zien. In een split-second keken Steef en ik elkaar aan en…weg was ze, de aula uit. En ik stond ín de aula. En wat zeg je dan? Dat staat niet in je draaiboek dus ik moest improviseren. De fotopresentatie werd stilgezet en het muziekstuk was afgelopen. Ik ging achter het spreekgestoelte staan en keek recht in de ogen van de kleinzoon. Op dat moment voelde ik zijn verdriet nog erger. Dit kon maar één keer goed gaan en het ging goed fout.

Ik gaf aan de belangstellenden aan dat de verkeerde fotopresentatie was gestart en dat we dit zo snel mogelijk zouden oplossen, vertrouwend op Steef die achter de schermen het crematorium door rende om het moment te redden. Wat uiteindelijk 5 minuten duurde, leek voor mijn gevoel een half uur maar het was gelukt. We hoorden nog een keer het muziekstuk "M'n opa" met de juiste foto’s maar het beoogde gevoel was voor de kleinzoon volledig weg. En dat voel je, dat zie je en dat raakt ons dan keihard.

Na de dienst, als de familie in de condoleanceruimte zit, bespreken wij dit samen en voelen ons allebei zwaar kl… Dit wil je niet, dit mag ook niet en tegelijkertijd konden wij hier niets aan doen. Wanneer je dan bij de uitgang staat en de teleurstelling en irritatie in de blikken van de belangstellenden ziet, wordt ons gevoel nog slechter. Op dat moment wil je zeggen dat wij er niks aan konden doen, maar het doet niet ter zake. Het is gebeurd…

Als wij later afscheid nemen van de familie en zij aan onze hele houding zien dat we het gevoel hebben dat we, in onze ogen, hebben gefaald, zeggen zij: “Dit is precies zoals hij was. Nooit ging iets volledig gestructureerd of geregisseerd. Hij had hier wel om kunnen lachen.” Ons rotgevoel bleef nog een aantal dagen hangen, maar werd door deze ene opmerking wel enigszins verzacht.